Commentary on Wa nag lung wa from Tibet
|
By Bod Ches
Translated by Somtsobum Bod Ches (Tashi Phuntsok) is a monk from Kham. He has been making some of the most influential works in contemporary Tibet accessible to a wider Tibetan audience by audio recording them in multiple regional dialects and disseminating through his Wechat platform, Tashi Phuntsok’s Arts and Culture Platform. He has also recorded Wa nag lung wa in Amked and Khamked as a part of this initiative. The following note precedes each chapter of the audio of Wa nag lung wa. The Valley of Black Foxes (henceforth, Wa nag lung wa) has foretold tomorrow’s story today. To the county towns and to the prefectures. To the famers and to the nomads. Wa nag lung wa has not only sent chills down our spines but also compelled us to pause and reflect deeply. Wa nag lung wa is my Phayul. At the same time, it was also once your pasture. As such, Wa nag lung wa illustrates the flourishing and the withering of a rich nomadic community. Wa nag lung wa raises piercing questions about where we come from, where we are now, and where we are headed. Confronted with these questions, how shall our students, monks, civil servants, and others who are literate, respond to them? How shall we make sense of them? Should we regret and restrain ourselves? Or, just complain and mimic? What possible responses should the general population consider? To the students who listen to Wa nag lung wa— after your graduation, do you have the plan and commitment to return to the remote corners of Wa nag lung wa to lead Drokpa like Sangye and Ludron? Do you have the education and sincere motivation to teach new knowledges to young Tibetans like Lhari Kyi? After listening to Wa nag lung wa and upon your return to Phayul— would you not only regenerate love and longing to the black foxes of Wa nag lung wa but would you also deeply care for the mountains, water, and the valley of Wa nag lung wa? Did you understand the reasons why you cannot disdain and belittle the Drokpa, who are the guardians of the highlands, as illiterate fools? I hope you did. To the Dharma friends who listen to Wa nag lung wa—after listening to Wa nag lung wa, have you generated any new motivation to visit and observe, in between your dharma activities, the farming and nomadic communities [of Tibet] instead of your recreational tours to Chinese cities? Have you underscored the fact that, although you have to attend to the fair-skinned disciples of yours from the cities, you can no longer ignore the pressing issues of your pure-hearted devotees from the remote corners? Have you realized that, although the Drokpa in Wa nag lung wa may not understand the meaning of dharma, their devotion is clearer and purer than those of others? After listening to Wa nag lung wa, have you realized that the reasons why your monastic halls are half-empty is directly linked to Wa nag lung wa? And yet Wa nag lung wa. Wa nag lung wa. And yet again. Even though there is no end to talking about Wa nag lung wa… Indeed, Wa nag lung wa is not something that is done by talking but to be accomplished by listening to and acting upon. With this, I would also like to end my talk here, Wa nag lung wa! Bod Ches (March 28, 2018) ༈ ཝ་ནག་ལུང་བས་ང་ཚོར་སང་ཉིན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་དེ་རིང་བཤད་སོང་། རྫོང་དང་ཁུལ་ལ་བཤད་སོང་། རོང་དང་འབྲོག་ལ་བཤད་སོང་། ཝ་ནག་ལུང་བས་ང་ཚོ་ཚང་མའི་སེམས་སུ་འཁྱག་སིབ་སིབ་ཀྱི་ཚོར་སྣང་ཞིག་བྱིན་པ་དང་ལྷན་དུ་ང་ཚོར་འདུག་ས་འདི་ཉིད་དུ་བསྐྱར་འདང་ཞིག་རྒྱག་དགོས་པའི་དྲན་སྐུལ་གནང་སོང་། ཝ་ནག་ལུང་བ་ནི་ངེད་ཚང་གི་ཕ་ཡུལ་དེ་ཡིན་ཞིང་ཁྱེད་ཚང་གི་འཚེར་ཤུལ་རྙིང་པ་དེའང་ཡིན་པས་ཝ་ནག་ལུང་བས་ང་ཚོར་འབྱོར་ཕྱུག་གི་འབྲོག་སྡེ་ཞིག་གི་དར་སྒུད་བསྡུས་གཟུགས་སུ་གཤམ་སོང་། ཝ་ནག་ལུང་བས་ང་ཚོར་འུ་ཚོ་གང་ནས་ཡོང་བ་དང་། ད་ལྟ་གང་དུ་སླེབས་ཡོད་པ། རྗེས་མར་གང་དུ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཚ་འདྲི་ཡང་ཡང་གཏོང་ཞིང་། དྲི་བ་འདི་དག་གི་སྔུན་དུ་ང་ཚོའི་སློབ་གྲྭ་དང་། གྲྭ་པ། ལས་བྱེད་པ་སོགས་ཐེ་བའི་ཡི་གེ་ཤེས་མཁན་གྱི་མི་ཚོགས་འདིས་དྲིས་ལན་གང་ཞིག་འདེབས་དགོས་སམ། བསམ་ཞིག་ཇི་ལྟར་བྱ་འོས་སམ།འགྱོད་བཤགས་དང་སྡོམ་སེམས་དགོས་སམ། ཡང་ན། འཁང་ར་དང་ལད་ཟླ་དགོས། ཡང་ན་མང་ཚོགས་དཀྱུས་མ་ཚོས་འདི་ལ་ལན་ཅི་ཞིག་འདེབས་སྲིད་དམ། ཝ་ནག་ལུང་བའི་གསན་མཁན་གྱི་སློབ་གྲོགས་ཚོ། ཝ་ནག་ལུང་བ་ལ་བལྟས་ནས་ཁྱེད་རང་སློབ་མཐར་ཕྱིན་རྗེས། ཁྱེད་སླར་ཡང་ས་ཁུག་ལུང་སྐྱོག་གི་ཝ་ནག་ལུང་པར་བསྐྱོད་དེ་སངས་རྒྱས་དང་ཀླུ་སྒྲོན་ལྟ་བུའི་འབྲོག་དམངས་ཚོའི་མགོ་ཁྲིད་བྱེད་པའི་འཆར་གཞི་དང་ཕུགས་འདུན་ཨེ་ཡོད།ལྷ་རིས་སྐྱིད་ལྟ་བུའི་བོད་ཕྲུག་གཙང་མ་ཚོར་ཤེས་བྱ་གསར་པ་སློབ་པའི་དགེ་རྒན་ཞིག་བྱེད་རྒྱུའི་ཤེས་ཡོན་དང་ལྷག་བསམ་ཨེ་ཡོད། ཝ་ནག་ལུང་བར་ཉན་ནས་ཁྱེད་རང་ཕ་ཡུལ་དུ་ལོག་རྗེས། ཁྱེད་ཀྱིས་རང་ཡུལ་གྱི་ཝ་མོ་ནག་པོ་དག་ལའང་བརྩེ་འདང་གསར་པ་ཞིག་སླེབས་ཤིང་། ཝ་ནག་ལུང་པའི་རི་ཆུ་ཀླུང་གསུམ་ལ་གཅེས་འཛིན་འཕར་མ་ཞིག་འབྱུང་སྲིད་དམ། ཁྱེད་ཀྱིས་མཐོ་སྒང་གི་ས་སྲུང་ལྟ་བུའི་འབྲོག་པ་ཚོར་ཡིག་རྨོངས་པ་དང་བླུན་རྒན་ཞེས་མཐོང་ཆུང་དམའ་འབེབས་བྱེད་མི་རུང་བའི་གནས་ལུགས་ཤིག་རྟོགས་སོང་ངམ། ངས་ཁྱེད་ལ་དེ་ལྟར་བྱུང་ཡོད་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས། ཝ་ནག་ལུང་བའི་གསན་མཁན་ཆོས་གྲོགས་ཚོ། ཝ་ནག་ལུང་བར་ཉན་རྗེས་ཁྱེད་རང་ཆོས་ཚོགས་ཀྱི་བར་གསེང་ནས་རྒྱའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ཡུལ་སྐོར་སྤྲོ་འཆམས་ལ་ཕེབས་པ་ལས་ཀྱང་རོང་འབྲོག་ཁུལ་དུ་ལྟ་སྐོར་དང་གཟིགས་ཞིབ་ལ་ཕེབས་རྒྱུའི་སྤྲོ་འདུན་གསར་པ་ཞིག་སྐྱེས་སོང་ངམ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཁ་ངོའི་སྤྱི་ལྤགས་དཀར་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གདུལ་བྱ་དག་རྗེས་སུ་འཛིན་དགོས་མོད། ནང་སེམས་ཀྱི་མདངས་མདོག་དེ་བས་དཀར་བའི་ལུང་ཁོག་གི་དད་འབངས་དག་ཀྱང་ཐུགས་ནས་འབོར་མི་རུང་བའི་གནས་ལུགས་མཁྱེན་སོང་ངམ། ཝ་ནག་ལུང་བའི་འབྲོག་པ་ཚོ་ཆོས་དོན་མི་ཤེས་རུང་དད་པའི་ངོ་བོ་གཞན་ལས་ཕྱི་གཙང་ནང་དག་ཡིན་པ་ཤེས་སོང་ངམ། ཝ་ནག་ལུང་བར་ཉན་རྗེས་ཁྱེད་ཀྱིས་རང་དགོན་གྱི་འདུ་ཁང་ཕྱེད་ཀ་སྟོང་པ་ཡིན་དོན་ཝ་ནག་ལུང་པར་ཐད་ཀར་འབྲེལ་ཡོད་པ་མཁྱེན་སོང་ངམ། ད་དུང་ཝ་ནག་ལུང་བ། ཝ་ནག་ལུང་བ། ད་དུང་། ཝ་ནག་ལུང་བ་བཤད་ནས་ཚར་དུ་མེད་ནའང་། མ་གཞི་ནས་བཤད་ནས་ཚར་རྒྱུ་ཡོད་པ་ཞིག་མིན་པར་གོ་ནས་བསྒྲུབས་ནས་ཚར་དགོས་རྒྱུ་ཞིག་ཡིན་པས་ངས་ཀྱང་བཤད་མཚམས་ཀྱང་འདིར་འཇོག་འདོད་སྐྱེས་སོང་བའི་ཝ་ནག་ལུང་བ། |